| ชื่อสมุนไพร |
มะเกลือ
|
|
|
|
| ชื่อท้องถิ่น |
ผีเผา (เงี้ยว-ภาคเหนือ), มะเกีย มะเกือ (พายัพ-ภาคเหนือ),มะเกลื้อ (ทั่วไป), มักเกลือ หมักเกลือ (ตราด), เกลือ (ภาคใต้)
|
| ชื่อสามัญ |
Ebony Tree
|
| ชื่อวิทยาศาสตร์ |
Diospyros mollis Griff.
|
| ชื่อวงศ์ |
EBENACEAE
|
| ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ |
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางจนถึงขนาดใหญ่ เปลือกเป็นรอยแตก กิ่งอ่อนมีขนนุ่มประปราย ใบขนาดเล็ก รูปไข่หรือรูปรี ปลายสอบแคบเข้าหากันส่วนโคนใบกลมมน เนื้อใบบางเกลี้ยง ท้องใบเห็นเส้นใบชัด ออกดอกเป็นช่อตามง่ามใบ ดอกเพศผู้และเพศเมียอยู่ต่างต้นกัน โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ผลเป็นผลสดทรงกลม ผลอ่อนมีเปลือกสีเขียว เมื่อสุกจะเปลี่ยนเป็นสีดำ
|
| ส่วนที่ใช้เป็นยา |
ผลโตเต็มที่ ไม่ช้ำ ไม่ดำ ไม่สุก รสเบื่อเมา เอียน
|
| สารสำคัญ |
เป็นสาร Diospyrol-diglucoside เป็นสารที่มีนิวเคลียส เช่น napthalene และเป็นสารที่ถูก oxidise ได้ง่าย โดยแสงแดดหรือความร้อน หรือแม้แต่ทิ้งไว้ในอากาศ จะเปลี่ยนเป็นสารสีเทาและเป็นสีดำในที่สุด จะหมดฤทธิ์ในการถ่ายพยาธิและมีพิษ
|
| สรรพคุณทางยา |
ราก ฝนกับน้ำซาวข้าว รับประทานแก้อาเจียน แก้ลม ผลมะเกลือสดและเขียวจัด เป็นสมุนไพรยอดเยี่ยมที่สุดในการถ่ายพยาธิ กำจัดตัวตืด หรือไส้เดือนตัวกลม พยาธิปากขอ พยาธิเข็มหมุด
|
| พันธุ์ที่ปลูก |
|
| การขยายพันธุ์ |
การเพาะเมล็ด
|
| ฤดูปลูก |
เหมาะที่จะปลูกช่วงฤดูฝน
|
| การปลูก |
ปลูกโดยการใช้เมล็ด ปลูกในฤดูฝน ต้นมะเกลือนี้หากโดนแดดจัดจะทำให้ผลดกมากแต่ใบไม่ค่อยงาม วิธีการปลูกให้เพาะกล้าก่อน แล้วนำเอาไปปลูกในหลุมที่เตรียมไว้
|
| อายุเก็บเกี่ยว |
ต้นมะเกลือที่มีความเจริญเติบโตดีจะให้ผลเมื่ออายุได้ประมาณ 1 ปี
|
| ฤดูเก็บเกี่ยว |
ระหว่างเดือนพฤษภาคม-ธันวาคม
|
| ผลผลิต |
เนื้อไม้ มีน้ำหนักมากที่สุดในบรรดาไม้ที่ขึ้นอยู่ในเมืองไทย แข็งแรงทนทานมาก ใช้ทำเครื่องเรือน เครื่องใช้อย่างดี เครื่องดนตรี ผลให้สีดำสำหรับย้อมผ้า ย้อมไหม รากฝนผสมกับน้ำซาวข้าวดื่มแก้อาเจียน และหน้ามือเป็นลม เปลือกใช้เป็นยากันบูด ผลดิบขับพยาธิตัวตืดและพยาธิปากขอ ใช้ผลสดเท่าอายุ แต่ไม่เกิน 25 ผล โขลก แล้วคั้นเอาน้ำผสมน้ำนม 1 ถ้วยชา กรองเอาน้ำมาดื่มก่อนอาหาร
|
| แหล่งอ้างอิง |
บวร เอี่ยมสมบูรณ์. ดงไม้. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์รุ่งเรืองธรรม, 2518:255.
|
| |
Mokkhasmit M, Pengsritong K. Anthelmintic efficient in man and dog. Ibid 1967;3:153
|
| |
Konsomboon S. Blindness from Maklua. Bull Dep Med Serv, Thailand 1979;4(2):59-65.
|
| |
http://www.likemax.com/archive/herb/?cmn=%E0%B8%A1%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%81%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD
|
| |
http://th.wikipedia.org/wiki/มะเกลือ
|
| |
http://www.rspg.or.th/plants_data/herbs/herbs_04_2.htm
|
| |
http://www.angelfire.com/ri2/rangsan/lists/doospyros.html
|
| |
http://www.tonkla.tht.in/92.html
|
| |
http://www.medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/
|
| |
|
| | |